ODKRYJ NAJCIEKAWSZE ZAKĄTKI NAROLA
1) Schrony Linii Mołotowa na Punkcie Oporu Wielki Dział
Odkryj tajemnicę schronów bojowych z czasów II Wojny Światowej. Wybudowane w latach 1940-1941 wzdłuż przesuniętej na zachód granicy ZSRR. Popularna nazwa linii umocnień "Linia Mołotowa" pochodzi od imienia ówczesnego ministra spraw zagranicznych Wiaczesława Mołotowa - sygnatariusza słynnego Paktu Ribbentrop-Mołotow, w którego tajnym protokole usankcjonowano m.in. rozbiór terytoriów Polski.
Znajdujący się w okolicach Narola punkt oporu "Wielki Dział", który przyjął nazwę od wzgórza dominującego nad okolicą był częścią 6. Rawsko-Ruskiego Rejonu Umocnionego.
Wielki Dział to jednej z najpiękniej położonych i najlepiej zachowanych do dnia dzisiejszego punktów oporu "Linii Mołotowa". Zachowanych zostało 14 (z 24 planowanych do wybudowania) obiektów, na których widać ślady toczących się walk od 22 czerwca 1941.
Wyjątkowymi schronami na Wielkim Dziale są obiekty:
06-WD-01, czyli tzw. schron z przestrzeloną lufą. Jest to jedyny w Polsce schron z zachowanym fragmentem zestawu artyleryjskiego Ł-17.
06-WD-08, czyli schron wyposażony w zachowaną do dziś zdobyczną polską kopułę pancerną. Uszkodzony w trakcie walk, ale zachowany do dziś komplet pancerzy uzbrojenia głównego.
06-WD-12, czyli dwukondygnacyjny schron bojowy do ognia bocznego. Uszkodzony mocno w czasie szturmu, obiekt można zobaczyć od wewnątrz.
Jak dojechać?
Auto zostawić można w przysiółku Stara Huta (Huta Złomy): 50.284939, 23.368173 lub pod cerkwią w Woli Wielkiej: 50.309355, 23.393797 . Stamtąd należy wyruszyć pieszo.
2) Rezerwat Źródła Tanwi - ścieżka Kobyle Jezioro
Mówi się, że Tanew jest królową roztoczańskich rzek. Warto wybrać się do jej źródeł, które znajdują się w okolicach Huty-Złomy. Utworzona tam ścieżka dydaktyczna jest świetną opcją na godzinny spacer. W trakcie 2 kilometrowej wędrówki będziecie mieć okazję do zobaczenia torfowiskowej roślinności, zbiorowisk bagiennych w tym boru wilgotnego. Ścieżka prowadzić będzie przez sosnowy las z mnóstwem borówek i grzybów. Nad wodą posłuchać ptasiego koncertu. Atrakcją dla najmłodszych będą duże mrowiska czy paśniki dla zwierzyny. Na trasie napotkacie drewniane mostki i pomost. Przy wejściu miniecie charakterystyczny dla regionu biały kamienny krzyż bruśnieński.
Cała trasa jest oznakowana kolorem czerwonym. Mała popularność trasy sprawia, że obcujecie z przyrodą sam na sam.
Jak dojechać?
Auto najlepiej zostawić w Złomach Ruskich (Huta Złomy): 50.287773, 23.354739
Pamiętajcie by nie zastawiać drogi wjazdowej do lasu!
3) Pałac Łosiów w Narolu
Pałac Łosiów jest perełką barokowej architektury w południowo-wschodniej części Polski. Wybudowany przez hrabiego Antoniego Feliksa Łosia w latach 1776-1781 na planie podkowy - herbowego znaku rodziny Łoś.
Za czasów hrabiego w pałacu były bogate zbiory artystyczne, historyczne i biblioteka. Funkcjonowała także szkoła dramatyczno-muzyczna kształcąca uzdolnioną artystycznie młodzież. Pałac ucierpiał podczas pożaru w 1944 roku. Dziś jest w rękach prywatnych i z roku na rok przywracany mu jest dawny blask.
Pałac możliwy do zwiedzania po wcześniejszym kontakcie telefonicznym: 602 514 678
Bilet wstępu: 12 zł/normalny, 10 zł/ulgowy
Jak dojechać?
Lokalizacja: 50.361515, 23.332523 Parking znajduje się po prawej stronie za główną bramą wjazdową.
4) Drewniana cerkiew w Łówczy
Położona malowniczo na skraju rozległej polany, nad debrą - czyli wąwozem którym wije się rzeka Łówczanka.
Cerkiew w Łówczy datowana jest na 1808 r. i znajduje się na miejscu świątyni z końca XVII w. Budowę zainicjował Jan Matczyński, dziedzic wsi, który znalazł miejsce swego wiecznego spoczynku w krypcie pod cerkwią. Zgodnie z wolą fundatora, świątyni nadano wygląd kościoła łacińskiego. Obecną formę zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w 1899 r. Nad nawą wzniesiono wówczas kopułę oraz dobudowano duży babiniec. Pozostałością z początkowego okresu dziejów cerkwi jest wydłużone prezbiterium i ołtarz z 1 poł. XIX w. Nowszym elementem wystroju jest ikonostas z początku XX w. Elementami zespołu cerkiewnego są: drewniana dzwonnica oraz grupa cennych nagrobków na cmentarzu przycerkiewnym. Występuje wśród nich klasycystyczny pomnik Ignacego d’Thullie (zm. 1842 r.), jednego z następców dziedzica Matczyńskiego. Obecnie świątynia nie jest użytkowana. Cerkiew jest we własności Gminy Narol. Na codzień jest zamknięta, możliwa do udostępnienia w przypadku zwiedzania grupowego prosimy o kontakt z Narolskim Centrum Informacji Turystycznej.
Po drugiej stronie polany znajduje się cmentarz z charakterystyczną dla regionu kamieniarką bruśnieńską, na uwagę zasługuje wyjątkowa kaplica postawiona na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w 1848 roku.
Jak dojechać?
Zaparkować można na początku polany, zaraz za cmentarzem: 50.295184, 23.297150
5) Kamieniołomy i klif z czasów morza mioceńskiego w Hucie Różanieckiej
Wał w Hucie Różanieckiej jest klifem z czasów morza mioceńskiego. 23 miliony lat temu było tu morze, a na klifie osadzały się resztki organizmów w nim żyjących. Dziś warto udać się do jednego z licznych kamieniołomów, gdzie można samodzielnie znaleźć muszelki sprzed milionów lat. Największe uznanie zdobywają przegrzebki, ale można także znaleźć małże czy rodolity.
Jak dojechać?
Najlepiej zaparkować na parkingu pod kościołem: 50.378876, 23.200422
6) Drzeworytnia płazowska - Płazów
Historia drzeworytu płazowskiego sięga początków XVIII w., a jego twórcą był Mateusz Kostrzycki (mieszkaniec Płazowa), który wykonywał ryciny w drewnianych klockach, następnie powstałe obrazy odbijał na papierze, a jego żona Ludwika sprzedawała je na okolicznych targach, jarmarkach i odpustach. Z biegiem lat technika ta została wyparta przez zagraniczny oleodruk, a klocki rozpoczęły wędrówkę przez domy artystów w Zakopanem, by stać się jednym z najcenniejszych zabytków Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Dziś dzięki pasjonatom i regionalistom udało się przywrócić pamięć i reaktywować tradycję drzeworytnictwa płazowskiego.
W Pracowni Drzeworytniczej organizowane są warsztaty drzeworytnicze, zwiedzić można także wystawę regionalną.
Szczegóły i godziny otwarcia dostępne są na fb: Drzeworytnia płazowska
Jak dojechać?
Drzeworytnia znajduje się w Płazowie w budynku dawnej szkoły podstawowej.
ul. Szkolna 15A, 37-614 Płazów
NAROL - NATURALNIE NA ROZTOCZU
ZWIEDŹ ROZTOCZE WSCHODNIE Z AUDIOPRZEWODNIKIEM
opowiada Robert Gmiterek