Schrony

Schrony bojowe linii Mołotowa kryją się w roztoczańskich lasach, na zboczach wzgórza Wielki Dział, dokładnie w pasie od Woli Wielkiej do Werchraty. Powstałe w 1940-1941 roku w celu obrony granicy pomiędzy Związkiem Radzieckim a III Rzeszą. Nazwa linii umocnień pochodzi od imienia ówczesnego ministra spraw zagranicznych Wiaczesława Mołotowa - sygnatariusza słynnego Paktu Ribbentrop-Mołotow, w którego tajnym protokole usankcjonowano m.in. rozbiór terytoriów Polski. Zachowanych zostało 14 obiektów, na których widać ślady toczących się walk od 22 czerwca 1941.

Wyjątkowymi schronami na Wielkim Dziale są: 

WD-01, czyli tzw. schron z przestrzeloną lufą.  Jest to jedyny w Polsce schron z zachowanym fragmentem zestawu artyleryjskiego Ł-17. 

WD-08, czyli schron wyposażony w zachowaną do dziś zdobyczną polską kopułę pancerną. Uszkodzony w trakcie walk, ale zachowany do dziś komplet pancerzy uzbrojenia głównego. 

WD-12, czyli dwukondygnacyjny schron bojowy do ognia bocznego. Uszkodzony mocno w czasie szturmu, obiekt można zobaczyć od wewnątrz. 

Punktu Oporu Wielki Dział wchodzi w skład 6. Rawsko Ruskiego Rejonu Umocnionego. Prace budowlane prowadzono w pośpiechu, wiele obiektów nie było wyposażonych. Obiekty pomocnicze tj. zbiorniki na wodę czy betoniarnie do dziś są widoczne w terenie. Zanim sowieci zdołali ukończyć budowe wszystkich obiektów, rankiem 22 czerwca 1941roku nastąpił atak Wehrmachtu. Niemcy wykorzystali do szturmu m.in. francuskie czołgi Char B1 bis oraz moździerz oblężniczy Karl (widoczne ślady w okolicy WD-05). Ostatnie schrony poddały się 29 czerwca 1941r. Po wojnie uszkodzone obiekty były prowizorycznie naprawione przez Ludowe Wojsko Polskie. 

Warto zwrócić uwagę na dobrze zachowany rów przeciwczołgowy przy WD-14 oraz pomiędzy WD-09 a WD-10.

Poruszanie ułatwia aplikacja mapowa Locus Map z nakładką.

Przez fragment linii prowadzi niebieski szlak pieszy. Prowadzi on następującą trasą: Horyniec-Zdrój – Nowe Brusno – Polanka Horyniecka – Stara Huta – Wielki Dział – Wola Wielka. Jego długość to ok. – 26 km.